Pomnik Berka Joselewicza w Kretyndze

Pomnik w kształcie kolumny, zwieńczonej czapką napoleońską, poświęcony Berkowi Joselewiczowi,  został odsłonięty 10.03.2015 r. W ustawieniu pomnika była zaangażowana Wspólnota Żydowska w Kłajpedzie oraz Kłajpedzki Oddział Związku Polaków na Litwie, a także Ambasada RP w Wilnie.

Berek Joselewicz urodzony w Kretyndze, legendarny bojownik o wolność i niepodległość Polski i innych zniewolonych na przełomie XVIII i XIX w. narodów Europy. Duma narodów żydowskiego, polskiego i litewskiego. Insurekcja kościuszkowska 1794 r., głosząca postępowe idee społeczne, była pierwszą kampanią narodową, w którą w znacznym stopniu włączyli się polscy Żydzi. Wielka w tym zasługa Berka Joselewicza, twórcy i pułkownika pierwszego żydowskiego oddziału –Pułku Lekkokonnego Starozakonnego, który wzywał swych rodaków: „Obudźcież się, pomóżcie odzyskać uciemiężoną dotąd Polskę. Wierni bracia! Walczmy za ojczyznę, póki w sobie mieć będziemy kroplę krwi”. Po klęsce powstania Tadeusza Kościuszki, przesiąknięty ideami rewolucji francuskiej Berek Joselewicz, trafił do Legionów Polskich gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Swoją postawą i męstwem w bitwach napoleońskich nad Trebbią, pod Novi, Hohenlinden, Austerlitz i Frydlandem zasłużył na uznanie współczesnych oraz ordery –francuską Legię Honorową oraz polski Order Virtuti Militari. Następnie B. Joselewicz dowodził szwadronem w armii Księstwa Warszawskiego. Po jego śmierci pod Kockiem w maju 1809 r. „Gazeta Warszawska” pisała: „Zszedł z tego świata śmiercią prawdziwego rycerza… Pierwszy on z Żydów polskich otworzył drogę honoru swoim jednowiercom i dał piękny z siebie przykład waleczności.”

Inskrypcja

tekst polski: BEREK JOSELEWICZ /Urodzony 17.09.1764 r. w Kretyndze. /Pułkownik wojsk Tadeusza Kościuszki, dowódca regimentu żydowskiego. / Oficer Legionów Polskich we Włoszech i armii Księstwa Warszawskiego. / Kawaler polskiego Orderu Virtuti Militari i francuskiej Legii Honorowej. /Zginął 5.05.1809 r. w potyczce pod Kockiem. Tekst litewski: Berekui Joselevičiui / 1764-09-17 – 1809-05-05 / Kretinga, Lietuva – Kockas, Lenkija / Iškiliam žydų kilmės karvedžiui, kovotojui už Abiejų Tautų / Respublikos laisvę, Napoleono karų dalyviui, / Garbės legiono (Prancūzija) ir Virtuti Militari (Lenkija) ordinų kavalieriui . Tekst w j. idisz: