II. grób zbiorowy powstańców styczniowych w Antoledziach

W grobie spoczywa 2 powstańców z oddziałów Alberta Mińskiego i Kaspra Maleckiego (Kasperowicza), którzy polegli w bitwie 1863-05-21 z wojskiem carskim.

Obiekt wciągnięty do Rejestru Dóbr Kultury pod nr 29531.

W dn. 21 maja 1863 r. rozegrała się tutaj zwycięska dla Polaków bitwa między powstańczą grupą Albertyńskiego, liczącą 380 ludzi, a kombinowanym rosyjskim oddziałem złożonym z 3 rot piechoty i 60 kozaków pod dowództwem płk Półtorackiego. „Mianowany naczelnikiem wojennym powiatu wileńskiego po poległym Horodeńskim (Kieżgajlle), Albertyński) pod koniec kwietnia zebrał w lasach łabonarskich pozostały po Hrodeńskim oddział piechoty, 80 ludzi. Dnia 17.5 po walne pod Mińczą połączył się z Albertyńskim Jasper Malecki (Kasperowicz), naczelnik woj. pow. wiłkomierskiego, z oddziałem 300 ludzi, po większej części włościan. Objąwszy dowództwo nad całym oddziałem, liczącym w ten sposób około 400 ludzi, stoczył Albertyński potyczkę z 3-ma rotami piechoty, 30 strzelcami, pod dowództwem pułkownika Półtorackiego, i 100 jazdy kozaków, gward. przybocznej moskiewskiej, dowodzonej przez porucznika Kazarkina i Aleksiewa. Moskale rozciągnęli łańcuch tyralierów nad Łukną i rzucili się na mostek, który atakowali 3 razy, lecz za każdym razem odparci, musieli poprzestać na strzelaniu przez rzekę. Albertyński ustawił był jedną sekcyę z 30 ludzi w rezerwie przy kładce, skąd zamierzał zająć tył moskalom podczas boju. Lecz rezerwa ta uciekła do lasu, co było przyczyną, że moskale uniknęli zupełnej klęski. W dwugodzinnej walce, od 7-mej z rana do 9-tej, moskale stracili 25 zabitych i 50 rannych, Albertus zaś 10 zabitych, 5 rannych i 8 wziętych do niewoli, zdobył za to nieco koni, 20 karabinów i amunicyę oraz kocz hr. Szuwałowa, który znajdował się przy wojsku moskiewskim. W potyczce tej odznaczył się porucznik Bukowski i b. student uniw. Petersburskiego, Braun, którzy polegli”[1].

[1] Zieliński S. Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil, 1913, str. 282

Inskrypcja

"ČIA ILSISI 2 DIDVYRIAI / SUKILĖLIAI, ŽUVĘ / GINDAMI TĖVYNĖS / LAISVĘ 1863 M.", "TU SPOCZYWA / 2 BOHATERÓW / POWSTANCÓW / KTÓRZY / W OBRONIE WOLNOŚCI / OJCZYZNY / POLEGLI W 1863 R. / 3 KOMP. GRANIC. 20 BAONU K.O.P."