Pomnik dowódców AK w Boguszach

Przez szereg lat jedynym upamiętnieniem był drewniany krzyż. 12 lipca 2004 r. w miejscu aresztowania przez NKWD w dniu 17 07 1944 r. dowódców AK zebranych na odprawie w czasie obchodów rocznicy aresztowania, odsłonięty został pomnik ku czci żołnierzy AK Okręgu Wileńskiego. Jego fundatorami byli mieszkańcy okolicznych wsi. Jest to duży różowy głaz, na którym umocowano nieregularną w kształcie owalną tablicę.

Wydarzenie: Po operacji „Ostra Brama”, której celem było zdobycie Wilna, Sowieci zażądali rozwiązania oddziałów partyzanckich Armii Krajowej. Dowódcy z armii czerwonej zaproponowali AK spotkanie i wypracowanie porozumienia, w ten sposób miano ustalić dalsze plany walki z Niemcami na północno – wschodnich ziemiach polskich. Rozmowy odbywać się miały we wsi Bogusze, Polacy najwyraźniej zaufali Sowietom, gdyż na umówione miejsce przybył sztab wileńskiej AK. Szybko okazało się, iż jest to podstęp, zebrano razem głównych „wrogów ludu” i pośpiesznie aresztowano (pojmano ponad dwudziestu oficerów partyzantki AK Okręgu Wileńskiego na czele z komendantem ppłk. gen. Aleksandrem Krzyżanowskim ps. „Wilk”. Ci, którzy uniknęli aresztowań, pomaszerowali w stronę Puszczy Rudnickiej[1]. Następnie, 17 lipca 1944 r. doszło do rozbrajania poszczególnych oddziałów. Po 17 lipca 1944 roku ponad sześć tysięcy żołnierzy zostało rozbrojonych i przez obóz w Miednikach wywiezionych w głąb ZSRR, do Kaługi.

[1] http://www.soleczniki.pl/armia-krajowa-na-wilenszczyznie

Inskrypcja

Obrońcom ziemi wileńskiej, / żołnierzom Armii Krajowej / Okręgu Wileńskiego / podstępnie aresztowanym przez Sowietów / 17 lipca 1944 roku we wsi Bogusze./ Gdybyśmy o nich zapomnieć mieli, / Ty, Boże zapomnij o nas // Mieszkańcy Wileńszczyzny/ lipiec 2004 /