Wzgórze Powstańców w Szawlach

Miejsce egzekucji powstańców z 1863 r. oraz kwatera żołnierzy niemieckich, poległych w IWŚ oraz w okresie 1941-1944., zmarłych w szpitalu wojskowym w Szawlach. Wzgórze, nazwane przez ludzi „Wzgórzem panów”, mieściło się na terenie posiadłości hrabiego N. Zubowa, było dobrze widoczne z daleka. Wybrano to miejsce na egzekucje, by zastraszyć mieszkańców. Doszło tu do 7 egzekucji, podczas których stracono 11 kosynierów (rozstrzelano lub powieszono). Powstańców mordowano przy dźwiękach orkiestry wojskowej. W samych koszulach, ze związanymi rękoma, powieszonych trzymano przez kilka dni, następnie ciała rąbano, zakopywano i jeszcze końmi tratowano, aby po nich ani śladu nie zostało i krewni nie mogli zabrać ciał. Dzisiaj nic nie przypomina o tam tych wydarzeniach. Monument na zdjęciu wzniesiony ku czci poległych żołnierzy niemieckich.

Na wzgórzu od 14 czerwca 1863 r. do 6 marca 1864 r. zostali straceni:

Paweł Bogdanowicz (Paulinas Bagdonavičius) † 1863.12.28

Kazimierz Braziulis (Kazimieras Braziulis) † 1863.09.03

Aleksander Kobyliński-Sołub (Aleksandras Kobilinskis), szlachcic ziemi Kowieńskiej i tegoż powiatu. Skazany na mocy konfirmacji Dowódcy Wojsk 11-go Oddziału ziemi Kowieńskiej z 9 lutego 1864 r. pod Nr. 489. Powieszeni (Kobyliński i Kupryjenko) w m. Szawlach 10 lutego 1864 r„ za wspólne przebywanie w oddziałach powstańczych, do których celem wstąpienia Kuprjenko uciekł ze służby i będąc w oddziale działał z orężem w rękach w bitwach z wojskiem, dokonywanie nad bezbronną ludnością gwałtów, rabunki, rozboje i udział w powieszeniu w okolicy Lepluny 2-cn braci Jakszowych,

Andrzej Kupryjenko (Andrejus Kuprijenka),

Aleksander Kuczewski (Aleksandras Kučauskis)

Bronisław Kwiatkowski (Bronislovas Kvietkauskas)

Jonas Morkis

Jurgis Pranaitis,

Mečislovas Scipijonas,

Konstantinas Sungaila,

Albinas Verbliugevičius