Nowa Rossa

Nowa Rossa stanowi jedną z części zespoły cmentarnego na Rossie, w skład ktrego wchodzi także Stara Rossa (1769/1801), Cmentarz Wojskowy (1920), mauzoleum Matka i Serce Syna (1936).

Po likwidacji klasztoru misjonarzy w 1838 roku Rosjanie zamienili go na więzienie, a w 1845 roku w zabudowaniach klasztornych utworzono filię antokolskiego szpitala wojskowego. 21 maja 1845 roku administracja szpitala zwróciła się do władz miejskich z prośbą o przydzielenie działki na założenie cmentarza wojskowego gdzieś w pobliżu ulicy Subocz. Władze miasta skierowały prośbę do generał – gubernatora Wilna. Nie wiadomo, jakie były losy tej prośby, jednakże już w 1847 roku duchowni prawosławni samowolnie zaczęli grzebać rosyjskich żołnierzy na gruntach położonych na południe od Żelaznej Chatki, za wschodnim murem cmentarza katolickiego. Później chowano tam też ubogich katolików. W ten sposób powstał nowy cmentarz, który pod koniec XIX wieku wilnianie zaczęli nazywać Cmentarzem Sierocym. Po pierwszej wojnie światowej cmentarz ten przejął rolę cmentarza parafialnego i zaczęto go nazywać Nową Rossą. Obszar jego wynosi około 4.6 ha.
Za ogrodzeniem tego cmetarza, między ulicą Sukilėlių (d. Listopadowa) a dawną Żelazną Chatką, zachował się mały cmentarzyk wojskowy. W latach tzydziestych doprowadzono go do porządku, ozdobiono pomnikiem w kształcie kolumny, zwieńczonej orłem z rozpostartymi skrzydłami. W 1940 roku rzeźbę orła strącono. Na tym cmentarzyku pochowani są żołnierze polscy i litewscy, którzy zginęli podczas walk o Wilno w październiku 1920 roku. Prócz nich spoczywają tam również zwłoki pięciu żołnierzy z Samoobrony Wileńskiej, którzy polegli w walkach ulicznych z Niemcami i bolszewikami w końcu grudnia 1918 roku i na początku stycznia 1919 roku. Są to szczątki podporucznika Podgórskiego, szeregowego Jerzego Aleksandra Przytulskiego, Józefa Filipowicza, Smoleńskiego i Godlewskiego.