Pomnik powstańców styczniowych w Bystrampolu


()

Bystrampol, położony jest przy autostradzie Via Baltica, w odległości 15 km od Poniewieża (Panevėžys) oraz 80 km od Kowna / Bistrampolis, Panevėžio r.

Bystrampol – dawna osada w okolicach Poniewieża. Dzisiaj miejscowość tę zdobi odrestaurowany pałac otoczony parkiem. Dwór w Bystrampolu wybudował w latach 1845-1850 Karol Bystram, Marszałek szlachty powiatu poniewieskiego (zmarł w Bystrampolu w 1853 r i tam został pochowany). Prace przy urządzaniu i wystroju rezydencji oraz otoczenia, ukończono dopiero w 1864 r. Do dzisiaj w rezydencji można zobaczyć sporą kolekcję dzieł sztuki, z dawnych zbiorów: biblioteki, archiwum rodzinnego, m. in. z dokumentami, zaopatrzonymi we własnoręczne podpisy królów: Zygmunta Augusta, Władysława IV, Jana III, Augusta III i Stanisława Augusta. W rezydencji gościł wielokrotnie Henryk Sienkiewicz, który w Bystrampolu zbierał materiały do swojej trylogii Pisarz spędził tu lato, wtedy też poznał miejscową szlachtę i miejscowości, które uwiecznił później w trylogii – Laudę, Wodokty, Pacunele. Władysław Bystram, właściciel Bystrampola, brał udział w Powstaniu Styczniowym. W 1945 roku wszyscy Bystramowie wyjechali do Polski. Najmłodsi z rodu Aleksander i Eugeniusz znaleźli się w Wielkiej Brytanii i Kanadzie. O wydarzeniach z 1863 przypominają 2 słupy kapliczne przed wjazdem do posiadłości. 700 m od pałacu, na wzgórzu, znajduje się mały cmentarzyk, na którym zachował się oryginalny kamienny nagrobek Karola Bystrama, herbu Tarnawa, zmarłego w 1853 r.

W pobliżu Bystrampola, w dn. 30 lipca 1863 r. doszło do bitwy powstańców A. Mackiewicza z oddziałami carskimi. W bitwie brał udział Władysław Bystram.

 

Inskrypcja

Inskrypcja na I rzeźbie w drewnie: Bistrampolio kautynės 1863 m. (tł.: Bitwa pod Bystrampolem 1863) Inskrypcja na II rzeźbie w drewnie: 1863 m. sikilimo vadui kunigui Antanui Mackevičiui (Ku czci dowódcy powstania 1863 r. księdza Antoniego Mackiewicza)