Głaz w miejscu bitwy powstańców styczniowych w Ginietynach

Upamiętnienie litewskie. Miejsce bitwy w Ginietynach upamiętnia głaz z napisem w języku litewskim, ustawiony w tym miejscu z inicjatywy krajoznawców 29 września 1989 r. W pobliżu głazu znajduje się cmentarz wiejski, na którym spoczywają bohaterzy tamtych wydarzeń.

Dnia 21 kwietnia 1863 r. oddział rosyjski majora Kawra, złożony z kilku kompanii piechoty, szwadronu ułanów i kozaków, zbliżał się do Puszczy Rogowskiej. Od kwietnia grupy powstańców żmudzkich zbierały się w lasach koło Kremeciszek (powiat kiejdański). Na ich czele stał sam Zygmunt Sierakowski, który po wybuchu powstania porzucił służbę w wojsku rosyjskim (był kapitanem generalnego sztabu) i z ramienia Rządu Narodowego został naczelnikiem wojennym województwa kowieńskiego. Naczelnikiem sztabu był Stanisław Laskowski. Partia Sierakowskiego, po połączeniu się 18 kwietnia 1863 r. z oddziałami Bolesława Kołyszki, a następnie w nocy z 18 na 19 kwietnia także z oddziałami księdza Antoniego Mackiewicza (najliczniej złożonymi z chłopów), liczyła ponad 300 ludzi. Oddział przeszedł do Puszczy Rogowskiej przez Trusków, Anciszki i Wodakle (powiat poniewieski).

Nieopodal wsi Ginietyny zorganizowano zasadzkę w zaroślach przy drodze polnej, która prowadziła wzdłuż krzewów po bagnistej łące. Lewym skrzydłem sił powstańczych dowodził B. Kołyszko, na czele powstańców w środkowej linii stanął sam Sierakowski, na prawym skrzydle pozostali kosynierzy pod dowództwem księdza Mackiewicza. Ich zadaniem był niespodziewany atak na wroga, wywołanie zamieszania oraz odcięcie drogi ucieczki. Zasadzka była dobrze przemyślana i całkowicie się udała. Przednia straż rosyjska złożona z kozaków została przepuszczona, ale gdy pojawiła się jadąca na wozach piechota, powstańcy otworzyli ogień. Rosjanie nie spodziewali się spotkania z wrogiem w tak niewygodnej pozycji. Ogień powstańczy wprowadził popłoch w szeregi wroga. Oficerowie i podoficerowie z marnym skutkiem grupowali rosyjską piechotę, by ostrzeliwała powstańców. Widząc wielu zabitych i rannych w swoich szeregach, Rosjanie rzucili się do ucieczki w kierunku prawego skrzydła. Piechota rosyjska, walcząc na bagnety, aż sześć razy usiłowała przebić się przez prawe skrzydło, którym dowodził Antoni Mackiewicz, za każdym razem była jednak odrzucana przez kosynierów żmudzkich. Chcąc ujść z życiem z pola walki, Rosjanie rozproszyli się i rzucili się do ucieczki przez bagnistą łąkę. Uciekinierzy grzęźli w mokradłach, wielu z nich zostało zabitych.  Bój zakończył się całkowitym rozbiciem kolumny wojsk rosyjskich, w ręce powstańców trafiła dobra broń i amunicja. Ostatecznie Rosjanie stracili ponad 40 zabitych, 60 rannych. Wybrane przez Sierakowskiego miejsce zasadzki było na tyle dogodne, że spośród powstańców zginęło tylko 2, zaś odniosło rany.^[1]

[1] http://www.bernardinai.lt/straipsnis/2013-03-27-laiko-juosta-zymiausi-1863-metu-sukilimo-musiai/98048